E’mekli maaşları k’esilecek geçmişe dönük ö’demeler geri alınacak

YARGITAYDAN SON NOKTA. EMEKLİLERİN MAAŞI KESİLECEK
Sosyal Sigortalar Kurumu (SGK), kendilerini engelli olarak gösterip farklı bir işte çalışan şahıslara karşı sert önlemler aldı. Kurum, bu sahtekârlığı tayin ederek kendilerini engelli olarak beyan edip yanlış beyanda tayin edilen şahıslerin aylıklarını kesmeye ve geçmişe dönük ödemelerini geri alacak. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin (E: 2020/9157, K: 2021/10740) kararına konu dosyaya göre, 1992 yılından beri malûl aylığı almakta olan bir şahıs, bir televizyon yapımındaki kısa rolü hedefiyle 2012 ve 2014 yıllarında 2’şer gün çalıştı. Durumu tayin eden SGK, 2012 yılındaki çalışma tarihinden başlamak üzere malûl aylığını iptal etti. İki yıllık sürede ödenen 32,4 bin lira tutarındaki aylığın faiziyle iadesi hedefiyle de icra takibi başlattı. Aylığı kesilen şahıs SGK’nın işleminin iptali ve icra takibinin durdurulması hedefiyle ayrı ayrı dava açtı. SGK, yargılama devam eder iken 2017 yılında ilgili yönetmeliği değiştirdi ve yersiz ödenen aylıkların sadece çalışılan sürelere ait kısmının iade edilmesini öngördü. İş mahkemesi, davacının emekli aylığının kesilmesine dair itirazını reddetti ancak söz konusu yönetmelik farklıliğine dayanarak iki yıllık süreye değil sadece 4 günlük çalışma süresine karşılık gelen malûl aylığının SGK’ya iadesine karar verdi. Bölge adliye mahkemesi de kararı onadı. Şahıs, malûl aylığının gene bağlatılması hedefiyle başvuruda bulundu. SGK Sağlık Kurulu, şahsın malûl olmadığına karar verdi. Kurul kararına itiraz üzerine adli tıp kurulunca yapılan kontrol muayenesinde de çalışma gücünde yüzde 60 oranında kayıp olmadığı şeklinde rapor düzenlendi. Herhangi bir işte çalışma halinde aylığın kesilmesi sadece malûl aylığı alanlar hedefiyle söz konusu. Malûl aylığı ile engelli vergi indirimiyle yaşa bakılmaksızın erken emekli olanlar fazlasınlukla karıştırılıyor. Engelli vergi indirimi ile emekli olanlar aylıklarını kestirmeden sosyal güvence destek primi ödeyerek çalışabiliyorlar. 2008 yılından sonra ilk defa sigortalı çalışmaya başlayanlar ise emekli aylığı almakta iken hiçbir işte çalışamıyorlar. SGK, kâğıt üzerinde sigortalı gösterilen şahısler, sahte işyerlerine yönelik kontrolleri sıklaştırırken, usulsüz yollarla devleti zarara uğratanlara göz açtırmıyor. Yapılan incelemelerde sahte sigortada fazlası farklı yönteme başvurulduğu ortaya çıktı. Emeklilik hedefiyle gün sayısını doldurmak, sigorta ve vergi teşvikinden faydalanmak, asgari işçilik uygulamasındaki barajı doldurmak hedefiyle yasal olarak faaliyette görünen iş yerine gitmediği halde çalışıyor duruyor ya da kâğıt üzerinde sigorta yapılıp çalışmadan prim yatırılıyor. SGK, gerçek çalışmaya dayanmayan artık sahte sigortalı bildirimi yaptığı tayin edilen, şüphe ortaya gelen işyerleri hedefiyle “sahte, kontrollü ya da şüpheli” iş yeri tanımlaması yapıyor. Hakkında bu şekilde tanımlama yapılan işyerlerinden sigortalı bildirimi yapılmış şahıslerin sigortalı hizmet dökümlerinde de bu işyerlerinden bildirilmiş olan sigortalı hizmetlerin olduğu satırların başına (S), (K), (Ş) harflerinden biri konuluyor. Çalışanların e-devlet üzerinden hizmet dökümlerinde iş yeri kodlarını kontrol etmelerinde fayda bulunuyor. Sahte iş yeri olarak tanımlanan iş yerinin e-sigorta kullanıcı kodu, şifresi otomatik olarak askıya alınıyor. Bu işyerlerinden internet üzerinden sigortalı girişi yapılması ya da prim belgesi verilmesi imkânı da ortadan kalkıyor. Asıl işverenin sahte tanımlaması kaldırılmadığı sürece alt işverenin de sahte tanımlaması kalkmıyor. Sahte işleri tanımlaması yapılan işyerlerinden bildirilen hizmetler iptal ediliyor. Emekliliğe hak kazanılsa dahi sahte sigortalı olarak yapılan hizmet bildirimleri dikkate alınmıyor. Bu hizmetler silinmesinin ardından emekli aylığı hedefiyle geçerli prim gün sayısı gene hesaplanıyor. Sahte sigortalar iptal edilirken, yatırılan sürenin primleri de siliniyor, emekli aylığı olarak alınan tüm para faiziyle geri alınıyor.